क्रमश :
स्वर्गद्धारी जस्तो पवित्र तिर्थस्थल यस जिल्लामा पर्ने हुनाले यसको विश्वव्यापी प्रचार प्रसार हुन जरुरी छ । प्यूठान जिल्लामा ऐरावती, गौमुखी, शिवालय मेला, मल्लरानी, पाँखाचितीको दशधारा, तोरवाङ दहखोलामा रहेको करिब दुईसय बर्ष पुरानो शिद्धमन्दिर, भालु गुफा, ईश्नाथान मन्दिर, लुङको दिवाली, बिजुलीकोट भित्रिकोट राजाको दरबार लागाएत दर्जनौ स्थानहरु पर्यटकीय हिसाबले महत्वपूर्ण छन् ।
स्वदेशी र विदेशी पर्यटकहरुलाई सही सूचना सहजै प्रदान गर्न यसको वेवसाइट निर्माण गरी सूचनाहरुलाई क्रमबद्ध रुममा वेभसाइटमा राख्न जरुरी छ । प्यूठान जिल्ला बातावरणीय हिसाबले अत्यन्त सुन्दर मनोरम भएको र माडी, झिमरुक किनारको उपयुक्त स्थान छानौट गरी गुणस्तरीय होटल, रिसोर्ट संचालन गर्र्नसके पर्यटन प्रर्वद्धनमा टेवा पुग्ने हुन्छ । स्वर्गद्धारी दर्शन गर्न आएका स्वदेशी र विदेशी नागरिकलाई अन्य पर्यटकीय स्थलको भ्रमण गराई दुई÷चार रात प्यूठानमै बास बसाल्न सके प्रचार प्रसार हुनुको साथै जिल्लाको अर्थतन्त्रमा पनि टेवा पुग्न सक्दछ । सूचना प्रविधिको अधिकतम उपयोग गरी होटल, रिसोर्ट र स–साना फास्टफुड पसलहरुले फाईदा लिन सक्छन् । यसबाट स्वदेशी र विदेशी पर्यटक समेतलाई लाभ हुने देखिन्छ ।
प्यूठान जिल्ला मध्यपहाडी जिल्ला भएको हुनाले यहाँको मुख्य पेशा कृषि हो । बहुसंख्यक प्यूठानी जनताको मुख्य पेशा अझैपनि कृषि नै छ । परम्परागत कृषि पेशाबाट राम्रो उत्पादन नहुने हुँदा, कृषकहरुलाई कृषि सम्बन्धी विभिन्न तालिमहरु दिई आधुनिकिकरण र यान्त्रिकणरलाई संगसंगै जोडेर लैजान जरुरी छ । कृषकको उत्पादन र बजार व्यवस्थापनका लागि उनीहरुको सूचनालाई व्यवस्थित गर्नुपर्ने हुन्छ ।
कृषकहरुलाई इमेल, इन्टरनेट सम्बन्धि तालिम दिएर वेभसाइट प्रयोग गरी बजार खोज्न सक्ने क्षमताको अभिवृद्धि गराउनसके उनीहरु आफ्नो बजार खोज्नका साथै बजार बिस्तारमा पनि सहयोग पुग्ने छ । कृषि सम्बन्धी एप्लिकेशन विकास गरी आम कृषकको पहुँचमा पु¥याउनसके यसले कृषक दाजुभाई दिदी बहिनीहरुलाई कृषि उत्पादन गर्न सहज भई बजारीकरणमा अवश्य टेवा पुग्ने छ । नौजटै स्थानीय तहहरुले एक आपसमा समन्वय गरी एकिकृत कृषि एप्स विकास गर्न सक्छन् । यसो गर्दा आर्थिक रुपमा कम लागत पर्न जाने हुन्छ र जिल्ला भरका कृषकले यसको लाभ लिन सक्छन् ।
सबै स्थानीय तहका हरेक वडास्तरमा निःशुल्क इन्टरनेट सेवाको संजाल विस्तार गरी साइवर भिलेज निर्माण गर्न सकिन्छ । सबै स्थानीय तहहरुको संयूक्त तथ्यांक बैक निर्माण गर्न सकिन्छ । यसबाट जिल्लाको विस्तृत योजना बनाउन सहयोग पुग्दछ र कार्यसम्पादन, मुल्यांकन, अवलोकन गर्न र कतिपय कुरा नियन्त्रण गर्नमा पनि सहयोग पुग्दछ । सबल र सक्षम समाजको निर्माण साइबर भिलेजले महत्पूर्ण योगदान दिनेछ । तर यसका केही नकारात्मक पक्ष भने अवश्य छन् । नकारात्मक कुराहरु विस्तारै समाजबाट बहिस्कृत हुँदै जानेछन् र सकारात्मक कुराहरुलाई हाम्रो समाजले अवश्य पनि ग्रहण गर्ने छ ।
हाल अदालत, जिल्ला प्रशासन कार्यालय, आन्तरीक राजस्व कार्यालय, नापी कार्यालय, मालपोत कार्यालय, खानेपानी, नेपाल विद्युत प्राधिकरण, सिंचाई कार्यालय लगाएत नेपाल सरकारका अधिकांश कार्यालयमा सूचना प्रविधिको प्रयोग र सहयोगमा कार्यसम्पादन हुँदै आएको छ । सुशासन कायम राख्नको लागी सहयोग गर्ने सार्वजनिक सुनवाई, आन्तरीक लेखा परीक्षण, समाजिक परीक्षण, व्यवस्थापन परीक्षण जस्ता विधीहरु सहजै सरकारी र गैरसरकारी क्षेत्रमा लाुग गरेर जान सूचना प्रविधिको अत्यन्त महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ । यसको विकास र विस्तार गर्नसके जिल्लाले विकास र अन्य क्षेत्रमा अतुलनिय फाईदा लिन सक्छ ।
यस जिल्लामा रहेका सरकारी, गैर सरकारी कार्यालय, व्यावसायी, स्कुल, कलेज, रेडियो, मिडिया घर, सबै स्थानीय तह र वडा कार्यालयहरु, स्वास्थ्यसंग सम्बन्धित सबै कार्यालयहरु र आम नागरिका घरमा रहेका इलेक्ट्रोनिक्स, कम्प्यूटर, फोटोकपी, प्रिन्टर, मल्टीमिडिया प्रोजेक्टर, मोवाइल र अन्य सामानको मर्मत सम्हार र सेवाग्राहिलाई चाहिने अन्य सामानहरु उपलब्ध गराउन सकेमा केही स्वरोजगारी श्रृजना हुने देखिन्छ । कार्यालय, व्यवसायी र सेवाग्राहीले आ–आफूले चाहेको कन्सलटेन्ट सेवालाभ अवश्य लिन सक्ने छन् ।
शारांस :
जिल्लामा विद्युतको समस्या नहुने हुनाले माथिका मोडेलहरु संचालनमा ल्याउन कुनै समस्या देखिदैन् । इमेल र इन्टरनेट सेवा संचालनको लागि नेपाल टेलिकमले सहयोग गर्नेछ र भविष्यमा अरुले पनि यो सेवा अवश्य दिनेछन् । सबै स्थानीय तह र स्थानीय सरकारले जिल्लामा संचालित विभिन्न एनजिओ, आइएनजिओ, उद्योग वाणिज्य संघ, सम्पूर्ण राजनीतिक दलहरु, जिल्लाबासी र जिल्ला बाहिर रहनुहुने विभिन्न क्षेत्रका बुद्धिजिवीहरु, सम्बन्धित विषयका विज्ञहरु, आफनो जिल्लामा यी सेवाहरुको संचालन गर्नुपर्छ भन्ने उहाँहरुमा इच्छाशक्ति जगाउन सकेमा अवश्य पनि महत्पूर्ण सहयोग प्राप्त हुनुका साथै निकट भविष्यमा यी सेवाहरु संचालनमा आउनेछन् ।
उहाँहरु आफ्नो जन्मथलोमा सेवा गर्ने अवसर खोज्दै पर्खेर बसेको अवस्था छ । नेपाल सरकारको सूचना प्रविधि सम्बन्धी कार्य गर्ने सम्बन्धित मन्त्रालय, विभाग कार्यालय, सबै स्थानीय तह प्रदेश सरकार र स्थानीय सरकारको यसतर्फ अवश्य उच्च ध्यान जानेछ । बढ्दो सूचना र प्रविधिलाई पछिल्लो पुस्ताले अंगिकार गर्न नसके उनीहरु नयाँ युगसँग अघि बढ्न सक्दैनन् । तपाई हाम्रा सन्ततीको भविष्यको लागि पनि प्रविधिको विकासमा सवैले चासो दिनुपर्ने देखिन्छ । विश्वका धेरैजसो विकसित मुलुकहरु पनि बदलिदो सूचना र प्रविधिको अभ्यासलाई आत्मसाथ गरेर नै अघि बढेका हुन् । यसर्थ, सबै मिली प्यूठान जिल्लाको विकासमा सहयोग गर्न सकौ यही मनोकामना ।
- (कार्यकारी निर्देशक)
स्थानीय विकास प्रशिक्षण प्रतिष्ठान, बागडोल ललितपुर ।
प्रतिक्रियाका लागि : [email protected]
