- तोकेरै गैरकानुनी पैसा असुली
- सहयोग भन्दै आधा महिनाको तलव माग्दै
प्यूठान : नौवहिनी गाउँपालिका–८ लुप्लुङ्ग प्यूठानमा रहेको लुप्लुङ्ग माध्यमिक विद्यालयले शिक्षक नियूक्ती हुँदा, सरुवा भएर जाँदा र अवकाश हुँदा आधा महिनाको तलव कटौती गर्ने गरेको छ । आर्थिक सहयोग भन्दै विद्यालयले विगत चार वर्षदेखि शिक्षकहरुको मन दुखाएर तलव कटौती गर्दै आइरहेको हो । तलव कटौती भएपछि शिक्षकहरु रुष्ट बनेका छन् ।
मासिक ३७ हजार ९ सय ९० रुपैयाँ तलव बुझ्दै आएका मावी तहका राहत शिक्षक हुकुम बहादुर केसीले १५ दिन बरावरको १८ हजार ९ सय ९५ रुपैयाँ तलव कटौती भएको गुनासो गरे । एक महिना अघि उनी उक्त विद्यालयबाट सरुवा भएर सरुमारानी ५ जस्पुरस्थित भिमसेन माध्यमिक विद्यालयमा जाँदा विद्यालयले तलव काटेको उनले बताए । ‘लुप्लुङ्ग मावीमा १३ वर्ष पढाए’,उनले भने,‘छोडेर जाँदा आधा तलव कटौती गर्दा मन दुख्यो ।’ शिक्षकहरुको तलव कटौती गरेर विद्यालय संचालन गर्न खोज्नु ‘गरिखाने वर्गको’ हितमा नभएको उनको भनाई छ । सिसिनिया दाङ निवासी केसी घर पायक खोज्दै सरुवा भएर गएका हुन् । ‘विद्यालयले कता कता दण्ड तिराएजस्तो अनूभुति भएको छ’,उनले भने,‘रातदिन खटेर विद्यालयलाई जिल्लाकै उत्कृष्ट विद्यालय बनायौँ । तर त्यसको मूल्यांकन भएन, उल्टै तलव काटियो ।’
उनी सहित हालसम्म सात जना शिक्षकहरुले विद्यालयलाई आधा महिनाको तलव बुझाएका छन् । ०७२ फागुन १७ गते बसेको विद्यालय व्यवस्थापन समितिको वैठकले नव नियूक्त, शिक्षक, अवकाश र सरुवा भएर जाने शिक्षकहरुबाट १५ दिनको तलव विद्यालयलाई सहयोग गर्नुपर्ने निर्णय गरेको छ । शुरुमा ४५ दिनको निर्णय गरेपनि त्यसलाई घटाएर १५ दिनमा झारिएको शिक्षकहरुले बताएका छन् । शिक्षक गोपाल घर्तीमगर, शालिकराम भण्डारी र बसन्ता पोखरेलले ९ हजार ३ सय ६५ रुपैयाँका दरले आधा तलव बुझाएका छन् । करारमा कार्यरत शिक्षक विष्णु प्रसाद भण्डारीले ११ हजार ४ सय ६९, सुरज केसीले १८ हजार ९ सय ९५ र रीता पोखरेलले १४ हजार ३ सय ५ रुपैयाँ तलव सहयोग भन्दै बुझाएका छन् ।
प्रावी तहको स्थायी दरवन्दीमा नियूक्त भएर गएकी लुप्लुङ्गकै रीता पोखरेलले शुरुको महिनामा आधा तलव मात्र बुझेको बताइन । ‘सहयोग भनेर आधा तलव विद्यालयले काट्यो’,उनले भनिन्,‘विद्यालयको निर्णय हो भनेपछि केही बोलिन् ।’ उनी गत मंसीरदेखि यस विद्यालयमा कार्यरत छिन् । सोही विद्यालयमै कार्यरत शिक्षकहरुले खुलेर विद्यालयको विरोध गर्न सकेका छैनन् । तर सरुवा भएर गएका शिक्षकहरुले विद्यालयको यस्तो निर्णयप्रति असन्तुष्टि पोखेका छन् । उनीहरुले शिक्षकहरुबाट लिएको जवरजस्ती सहयोगको रकम फिर्ता गर्न समेत विद्यालयसँग माग गरेका छन् ।
शिक्षकहरुबाट लिएको तलव कुन क्षेत्रमा खर्च गर्ने भन्ने विद्यालयसँग स्पष्ट योजना छैन् । ‘जुटेको सवै सहयोग रकम विद्यालयको कोषमा जम्मा गर्छौ’,प्रधानाध्यापक बसन्त प्रसाद भण्डारीले भने,‘यही शिर्षकमा खर्च गर्ने भन्ने छैन् । आवश्यकता अनुसार खर्च हुन्छ ।’ विद्यालयले सहयोग मागेको तर जवरजस्ती नबनाएको उनको भनाई छ । तर व्यवस्थापन समितिले गरेको निर्णयले सहयोग गर्न बाध्य बनाएको देखिन्छ । खानेपानी, विद्युत्त मर्मत, खेलकुद, फर्निचर खदिर, शैक्षिक अवलोकन भ्रमण जस्ता कार्यक्रममा विद्यालयको आन्तरिक स्रोतको बजेट खर्च गर्ने गरिएको भण्डारीको भनाई छ । उनका अनुसार सहयोगदाताबाट लिएको रकम आन्तरिक कोषमा जम्मा गरिन्छ । शिक्षकहरुबाट लिएको आधा महिनाको तलव विद्यालयले नीजि स्रोतबाट कार्यरत शिक्षहरुलाई तलव दिने गरेको समेत पाइएको छ ।
तोकेरै शिक्षकहरुबाट पैसा उठाउनु गैर कानुनी भएको शिक्षा विकास तथा सम्वन्य इकाई प्यूठानका प्रमुख शिव पण्डितले प्रतिक्रिया दिए । ‘शिक्षक अवकाश भएर जाँदा खुसी साथ मायाँको चिनो दिनु फरक कुरा हो’,पण्डितले भने,‘तर यसरी तोकेरै आधा महिनाको तलव सहयोग गर्नुपर्छ भन्नु कानुन विपरित छ । यसलाई रोक्नुपर्छ ।’ उनले यस विषयमा सम्वन्धित गाउँपालिकाको ध्यानाकर्षण गराउने बताए । लुप्लुङ्ग मावी गत वर्षको एसइइमा जिल्लाकै प्रथम र गाउँपालिका स्तरीय कक्षा ८ को परीक्षामा निरन्तर प्रथम हुँदै आएको छ ।
